ТАРИХИ ДАСТАННАР.

Көннәрдә бер көн хәзрәте Җанибәк хан кош чөймәгә ау аулай чыкды.

Җанибәк хан бичәсе Тайдулы ханымның ай-көне йиткән ирде. Бер көн хан әйтте:

— И ханым! Мән аудин кайтып килгүнчә бала дөньяга килсә кирәк. Әгәр кыз углан булса үлтергел! Әгәр ир углан булса, төшлек йирдин үзең сәүгән кешене сөенче сората йибәргел! — тиде.— Әгәр кыз углан тугрып, үлтермәсәң, үзеңне үлтерермен,— диде.

Хан ауга киткәндин соң Тайдулы ханым, тәңре тәгаләнең фәрманы берлә, бер кыз углан дөньяга китерде. Кызыны үлтермәде, олуг углы Бирдебәккә йибәрде. Олуг углы Бирдебәк кызны асрады. Андин соң ханның үзенә хәбәр йибәрмәделәр. Ханга кеше бармады.

ТАРИХИ ДАСТАННАР.

Бүрихан бер кол иде,
Сайраса былбыл ирде.
Бүриханны үлтергәле
Түрә мырза кул бирде.

ТАРИХИ ДАСТАННАР.

Борын заманда булган икән Урак белән Мамай дигән агай-эне. Боларның әнисе булган. Исеме Карөлек булган.

Мамайның баласы булмаган. Уракның ике улы булган. Берсе тугыз яшьтә, берсе җиде яшьтә.

Ул заманнарда Уракның кул астында унсан нугай булган.

Көннәрдә бер көнне Урак үлгән. Аның үлгәнен ишетеп, калмак хан бер илче җибәргән:

— Мамай инде карт. Уракның балалары яшь. Кешеләре миңа карасын, штатны (Штат — «ясак» мәгънәсендә) миңа түләсен,— дигән.— Әгәр моңа риза булмасалар, Мамай җир уртасы Алатауга сугышка килсен,— дигән.

ТАРИХИ ДАСТАННАР.

Коулларда * ниләр бар?
Ниләр бар да ниләр юк.
Ике яман берекмәс,
Ике яхшы ирекмәс;
Ике яман бер булса,
Ачыдан ачы булыр арасы,
Ике яхшы бер булса,
Татудан татлы булыр арасы.

ТАРИХИ ДАСТАННАР.

Кайчандыр, Агыйделнең кинәт борылыш ясаган ак ярына каршы яшел тугайда, Тугзак әби үзенең балалары берлә җәйләргә уйлады.

Агыйдел үзенең бөтен сафлыгы берлә ялтырап күренердәй сырт йир- гә бизәкле ак тирмәне кордылар. Тугзак әби тирмә ишегеннән караганда Агыйдел ак ука кебек җылкылдый, аның тыныч өстендә уйнап йөргән шаян чабакларның ясаган түгәрәкләре бер-бер артлы ясалып, югалып тора иде. Бу хәтле ачык урыннан Тугзак әби шомланып: «Ай-һай, балалар, тирмәне бигрәк яуның күзенә тектек (кордык), соңы яхшы булса ярар иде»,— дисә дә, балалар: «Әй әнием, без бар чакта яуның күзе сукыр»,— диделәр. Сизгер күңелнең шомы бу сүз белән бетмәсә дә, үзенең батыр балаларына ышануы әбине йөрәкләндерде.